امروزه بسیاری از افراد با مواد مخدر تریاک آشنا هستند و برخی از افراد از آن به عنوان مواد مخدر استفاده می کنند و برخی افراد دیگر از تریاک به عنوان یک ماده درمانی استفاده می کنند اما اگر بخواهیم نگاه کلی به تریاک و عوارض و علائم بی اندازیم بهتر است که ما را تا ادامه این مقاله همراهی کنید.
اعتیاد به تریاک و اشتباهات رایج آن
- تریاک باعث کاهش علائم بیماری هایی مانند بیماری های قلبی و دیابت می شود.
- تریاک باعث کاهش اضطراب غم و اندوه و استرس افراد می شود.
- تریاک باعث افزایش کارایی توجه و تمرکز می شود.
- تریاک انرژی را بیشتر می کند و فعالیت ها را بهبود می بخشد.
- تریاک نسبت به مسکن های دیگر اثر بخشی بیشتر و عوارض کم تری دارد.
- تریاک باعث افزایش قوای جنسی می شود.
اعتیاد به تریاک چیست؟
امروزه تریاک یک ماده پر مصرف است که بسیاری از افراد به سمت آن سوق پیدا کرده اند و باور های اشتباهی درباره فواید استفاده از تریاک وجود دارد. اما این را از یاد نبرید که علائم خوشایند مصرف تریاک تنها مدت کوتاهی دوام دارد و بعد از گذشت مدت زمان کمی جای خود را به وابستگی شدید و اعتیاد به تریاک می دهند. شاید تا به حال با این موضوع رو به رو شده اید که تریاک جزء مواد مخدر هایی است که در ایران بسیار استفاده می شود .
اگر بخواهیم بدانیم که تریاک چگونه تولید می شود باید گفت که تریاک را از گل گیاهی به نام خشخاش به دست می آید و علاوه بر این حدود ده درصد از آن را مورفین تشکیل می دهد. مورفین یک نوع مسکن قوی برای کاهش درد است و این دلیلی است که خیلی از افراد از این ماده استفاده می کنند. از تریاک مواد مخدر دیگری هم به دست می آید که به آن ها مواد افیونی گفته می شود. از جمله این مواد می توان به شیره ، هروئین ، کراک و… اشاره کرد.
علائم اعتیاد به تریاک
علائم اعتیاد به تریاک با گذر زمان در فرد مصرف کننده به وجود می آید که می توان علائم مصرف این ماده را به دو نوع مختلف علائم جسمانی و رفتاری و روانی تقسیم کرد که در ادامه هر یک از آنها را با هم بررسی خواهیم کرد :
علائم رفتاری :
- تغییرات ظاهری مانند کاهش وزن بی دلیل و ظاهر آشفته و ژولیده
- افت تحصیلی و شغلی و عدم مسئولیت پذیری در امور
- ناتوانی در تمرکز کردن بر روی کار ها
- درخواست های مکرر پول به دلایل مختلف از اطرافیان
- خود کم بینی ، کاهش اعتماد به نفس و عزت نفس فرد
- احساس غمگینی و افسردگی زیاد
- انزوا و گوشه گیری
- بی قراری و تحریک پذیری
علائم جسمانی :
- اثر سوختگی بر روی نوک انگشتان اثر تزریق بر دست ها و پا ها
- حالت تهوع و اسهال
- تعریق بیش از حد
- تب و لرز
- بی خوابی و بی اشتهایی
- خمیازه کشیدن و خواب آلودگی
- گیجی و منگی
- مشکلات بینایی
- کاهش تنفس و مشکلات تنفسی
- تنگ شدن مردمک چشم
- کاهش تمایلات جنسی
علائم روانی :
- اعتیاد
- مشکلات مربوط به حافظه
- توهم
- تصورات و خیال باطل
- پارانویا یا بدگمانی
- بدتر شدن وضعیت سلامت روانی
- کاهش سلامت روحی و عاطفی
- افزایش علائم بیماری روانی
درمان ترک اعتیاد به تریاک
کسانی که قصد دارند مواد مخدر تریاک را ترک کنند در مرحله اول به سراغ سم زدایی میروند که این مرحله حدود ۱۵ روز زمان لازم دارد چرا که در این مدت اثرات این ماده از جسم فرد بیرون میرود . اما زمانی که یک فرد قصد دارد مواد مخدر تریاک را ترک کنند در روز های اول ممکن است که دچار درد های بسیاری در تمامی قاط بدن داشته باشند و همین امر باعث می شود که همین امر باعث دلپیچه و استفراغ ، عرق سرد و تپش قلب ، اسهال و بی قراری فرد می شود و به همین دلیل بسیاری از بیمارانی که قصد ترک را دارند پشمان می شوند و ممکن است که ترک را رها کنند.
اما این را به یاد داشته باشید که تمامی این اتفاق ها زود گذر است و با گذشت زمان از بین می رود. برخی بیماران مبتلا به اختلال سوء مصرف تریاک می توانند عوارض اعتیاد را پنهان کنند اما خانواده و دوستان گاهی تغییرات ایجاد شده در خلق و خو و ظاهر بیمار را شناسایی می کنند. اطرافیان می توانند نشانه های مربوط به زیاده روی در مصرف تریاک را متوجه شوند. برای مثال گشاد شدن مردمک ها و نوسانات خلقی از دید نزدیکان بیمار پنهان نمی ماند. با این حال اطرافیان نمی توانند علائم دیگری مانند سردرد یا معده درد را ببینند.
علائم کوتاه و بلند مدت اعتیاد به تریاک
از خصوصیات افرادی که دچار اعتیاد به تریاک هستند میتوان به موارد زیر اشاره کرد :
- نوسانات خلقی
- تحریک پذیری
- تغییرات ظاهری
- پنهان کردن مواد در اتاق یا ماشین
- رفتار های بی ثبات و دمدمی مزاجی
- درگیر شدن در رفتار های پرخطری مانند رانندگی در حالت نشئگی بعد از مصرف تریاک
علاوه بر این ها مصرف تریاک در طول استفاده بلند و کوتاه مدت باعث رفتار های ظاهری می شود که این ها شامل :
- افت تحصیلی و بی میلی نسبت به فعالیت های کلاسی
- کاهش بازدهی شغلی
- تأخیر های مکرر خستگی و بی میلی نسبت به فعالیت های شغلی
- تغییرات ظاهری مانند استفاده از لباس های نامناسب یا کثیف و همچنین بی تفاوتی نسبت به بهداشت فردی
- تغییر رفتاری همچون افزایش تمایل به تنهایی
- تغییرات اساسی و مشهود در روابط اجتماعی
- کاهش محسوس انرژی هنگام فعالیت های روزانه
- افزایش غیر معمول مخارج و استقراض
- ناتوانی در مدریت مالی مثلا ناتوانی در پرداخت قبوض
- قرمزی چشم رنگ پریدگی پوست و خستگی
تاریخچه تریاک
خشاش از گیاهان آسیای کوچک یا همان صغیر است و حدود دو هزار و پانصد سال قبل در منطقه مدیترانه کشت شده است از آثاری که از سومری ها باقی مانده است می توان گفت که آنها این ماده را مانند سیگار استعمال می کردند و آن را گیاه شادی بخش می شناختند. در نوشته های هومر یونانی که ۶۰۰ سال قبل از میلاد مسیح استفاده از گل خشخاش به چشم می خورد زنان مصری از شربت تریاک برای کاهش خشم و تسکین درد ها استفاده می کردند و علاوه بر این ها بقراط از تریاک برای درمان اسهال و درد های جسمانی استفاده می کردند و پزشکان برجسته ایرانی مانند ابو علی سینا و زکریای رازی تریاک را برای تسکین درد ها تجویز می کردند.
در اواسط قرن هفدهم میلادی زمانی که کشیدن تریاک در چین متداول گشت مشکلات جدی اعتیاد آن نمایان شد. اما در کنار این ها در قرن هجدهم تریاک راه به سوی اروپا و آمریکا شمالی باز نمود و تبدیل به یکی از اقلام تجاری مهم آسیای شرقی شد با شیوع اعتیاد به تریاک و نمایان شدن عوارض این ماده خطرناک کم کم مبارزه برای ترک تریاک و جلوگیری از مصرف این ماده در کشور های مختلف شروع شد این تلاش ها در خیلی از کشور های دنیا به طور حدی دنبال شد و تا کنون نیز ادامه دارد.
تریاک چگونه مصرف میشود ؟
شیره تریاک چیست ؟
سوخته تریاک را در آب حل می کنند و می جوشانند و سپس آن را از صافی عبور می دهند و آنچه که باقی می ماند تفاله نام دارد که با این کار ماده خمیری و سفت و غلیظی به رنگ قهوه ای روشن به دست می‌آید که به آن شیره می گویند.
سوخته تریاک چیست ؟
پس از مصرف تدخینی با وافور ماده ای به رنگ قهوه ای سوخته و براق به دست می آید که به آن سوخته تریاک می گویند.
تدخین تریاک :
کشیدن تریاک به وسیله وافور و یا با وسایلی مثل سیخ و سنجاق ، قلیان و قل قل استفاده می شود.
خوردن تریاک:
به صورت قرص های تریاک یا به وسیله حل کردن در آب یا چای و نوشیدن آن
تزریق تریاک:
در این روش ، تریاک را با آب حل کرده و در یک قاشق فلزی می ریزند و آن را کمی حرارت می دهند.
هنگام مصرف تریاک چه اتفاقی می افتد ؟
ایجاد وابستگی جسمی : معمولا کسانی که از مواد مخدر ترباک مصرف می کنند دچار واستگی جسمی به تریاک می شوند یعنی اینکه بدن به طور مکرر در معرض مواد شیمایی قرار گرفته است و با حضور آن سازگار می شود.
ایجاد تحمل : پیامد دیگر مصرف تریاک ، تحمل است. تحمل زمانی رخ می دهد که بدن ابتدا در ازای مصرف مقدار کمی از ماده مخدر پاسخ داده و فرد به احساس لذت می رسد.
علائم ترک زود هنگام :
- گریه کردن
- درد عضلات
- نا آرامی
- دشواری در خوابیدن
- خمیازه کشیدن بیش از حد
- اضطراب
- آبریزش بینی
- تعریق
- تپش قلب
- فشار بالای خون
- تب
علائم ترک دیر هنگام :
- حالت تهوع و استفراغ
- اسهال
- مورمور شدن پوست
- کرامپ و درد شکمی
- افسردگی
- تمایل شدید به مصرف مواد
مصرف تریاک در دوران بارداری
زمانی که یک زن باردار از ماده مخدر مانند تریاک استفاده می کند امکان دارد این مواد وارد جفت شوند. پلاسنتا باعث اتصال جنین به مادر می شود. چنانچه زنان باردار تقریبا یک هفته پیش از زایمان از تریاک استفاده کنند، احتمال این که نوزاد با وابستگی به این ماده به دنیا بیاید زیاد می باشد. پس از تولد مصرف این ماده به طور ناگهانی قطع شده و باعث ایجاد علائم قطع مصرف مواد در نوزاد می شود. شدت علائم قطع مصرف بستگی به عوامل زیر دارد:
- میزان و زمان مصرف این ماده بوسیله مادر
- میزان توانایی بدن در دفع و پاکسازی ماده مخدر از سیستم بدن
- نوع ماده مخدر مصرف به وسیله مادر
- زود به دنیا آمدن نوزاد
روش سم زدایی تریاک چیست ؟
روش های بسیاری برای سم زدایی و ترک اعتیاد به تریاک وجود دارد و برخی از این روش ها کامل و جامع تر از بقیه می باشند. برای مثال سم زدایی پزشکی شامل درمان دارویی و درمان روحی روانی تحت نظارت دقیق می باشد در حالی که سم زدایی به روش عادی به صورت سرپایی انجام می شود. عوارض ناشی از قطع مصرف تریاک آزار دهنده بوده و سم زدایی پزشکی بی خطرترین و ساده ترین راه برای درمان آن را ارائه می دهد. علائم حیاتی مانند فشار خون سطح تنفسی ، دمای بدن و ضربان قلب در سم زدایی پزشکی به طور دقیق در مراکز درمانی بررسی می شوند.
سم‌زدایی پزشکی : مصرف تریاک در صورت فقدان پشتیبانی روحی و جسمی و نظارت نباید به صورت ناگهانی قطع شود. امکان دارد عوارض جانبی قطع مصرف شدید و حتی خطرناک باشد. دارو هایی مانند دارو های ضد تشنج ، ضد افسردگی و دیگر دارو ها ممکن است در طول روند سم زدایی برای کنترل علائم شدید ناشی از قطع مصرف مفید باشند. متخصصین می توانند با کاهش تدریجی میزان مصرف در طول روند سم زدایی به فرد معتاد در ترک کمک کنند. این روش گیرنده های مواد مخدر را اشباع کرده و از آغاز علائم شدید ناشی از قطع مصرف جلوگیری می کند.
برای کنترل میل شدید به مصرف مواد و خماری می توان از جایگزین کردن مواد با تأثیر کوتاه مدت مانند هروئین با موادی با تأثیر بلند مدت مانند متادون استفاده کرد. داروی بوپرنورفین یک آگونیست نسبی مواد مخدر است که معمولا در سم زدایی و درمان اعتیاد استفاده می شود. این دارو طولانی تر از اکثر مواد مخدر در بدن فعال مانده و نیاز به میزان مصرف کمتری دارد. آگونیست های نسبی تأثیر شدید مانند آگونیست های کامل ندارند و در نتیجه احتمال وابستگی به آنها کمتر است. بوپرنورفین پس از زمان خاصی تأثیر خود را از دست داده به عنوان یک عامل بازدارنده اعتیاد عمل می کند.
چند نوع مصرف کننده تریاک وجود دارد ؟
مصرف کننده تفننی :
- هرچند وقت یک بار برای تفریح و در مواقع و مناسبت های خاص مواد مخدر مصرف می کند.
- احساس سرخوشی می کند و بیش از حد مصرف نمی کند واکنش عادی نسبت به مواد دارد.
مصرف کننده شدید :
- برای کمک به تحمل استرس و فشار زندگی مواد مصرف می کند.
- به خاطر فرار از احساسات دردناک مواد مصرف می کند.
- میزان مصرف خود را به تدریج افزایش داده و در نتیجه مقاومت بدن آن ها در مقابل مواد بیشتر می شود.
- وقتی مواد در دسترس قرار ندارد احساس بی قراری می کند.
- آغاز تجربه در روند بد شدن حال جسمی و روانی.
- آغاز روند بی سر و سامانی وضعیت تحصیلی یا شغلی.
مصرف کننده مزمن :
- نادیده گرفتن و بی توجهی به خود و دیگران.
- از دست دادن ارتباط با دوستان خانواده و جامعه.
- ناتوانی در انجام کار و فعالیت های عادی.
- دچار مشکلات قانونی شدن.
- بیماری اعتیاد شکل گرفته و حالت پیشرفته پیدا کرده است.
- برای فعالیت عادی روزمره به مواد مخدر نیاز دارد.
- مواد مخدر در مقایسه با دیگر مسائل در اولویت قرار می گیرد.
- بی علاقه شدن به زندگی و افتادن به فکر خودکشی.
- خماری کشیدن در زمانی که مواد مورد نیاز بدن کمتر از حد معمول به آن داده شده یا کاملا قطع شود.
- تلاش پی در پی اما بیهوده برای ترک اعتیاد.
- بی سر و سامانی و غیر قابل اداره شدن زندگی.
- نا امیدی و ناتوانی کامل.
