در اغلب اوقات والدین در مورد سبکی که با آن فرزند خود را رشد می دهند یا اطلاعاتی ندارند و یا پیامدها و آثار به جا گذاشته از شیوه ی تربیتی خود را نمی دانند. میخواهیم در این مقاله به این موضوع بپردازیم که شیوه های ما برای تربیت فرزندانمان چگونه موجب می شود که آنها به سمت  مصرف مواد روی بیاورند.آیا تاکنون به نحوه و سبک تربیت فرزند خود فکر کرده اید؟ و از آثار آن بر فرزندتان آگاهی داشته اید؟

روش های فرزند پروری ترکیباتی از رفتارهای والدین هستند که در موقعیت های گسترده ای روی می دهند و جو فرزند پروری با دوامی را به وجود می آورند. در واقع فرزند پروری به روش ها یا رفتارهایی گفته می شود که جداگانه یا در تعامل با یکدیگر بر رشد فرزند تاثیر می گذارند. پایه و اساس شیوه ی فرزند پروری مبین تلاش های والدین برای کنترل و اجتماعی کردن فرزندانشان است. شیوه های تربیتی فرصتی است تا فرزندان بتوانند در شرایط موجود به وسیله ی ارزیابی روابط خود با دیگران تصویری مثبت از خویش بیافرینند. وقتی انتظارات و توقعات والدین یعنی آرمان های آنان در مورد فرزندانشان با توجه به واقعیت وجودی آنان باشد، تصویری که فرزند از خود می آفریند، بسیار غنی و سازنده است و سطح انتظار فرزند از خود و دنیای اطراف را تعیین می کند.

پیوند عاطفی عمیق بین فرزند و والدین نتیجه ی ایجاد فضای توام با اعتماد است که پیامد مستقیم حمایت جسمی، مراقبت، پذیرش و دلگرمی دادن و تشویق می باشد. ایجاد ارتباط توام با اعتماد برای اعمال انضباط، کنترل و راهنمایی توسط والدین، بسیار مهم است. همچنین اعتماد و ارتباط بر لذت بردن متقابل والدین و فرزندان از صرف وقت با همدیگر تاثیر دارد که به نوبه ی خود فرصتی برای ارتباط، تفریح و تعامل جدی و ایجاد اعتماد بیشتر را فراهم می سازد و پیامد آن پیوند پایدار و مقاوم بین والدین و فرزندان است که نقش حفاظتی مهم در برابر رفتار های پرخطر نظیر مصرف مواد ایفا می کند. حمایت جسمی، پذیرفتن و دلگرمی دادن از طریق کلامی نیز، هرچه بیشتر بین والدین و فرزند تبادل شود، فرآیند ایجاد فضای اعتماد تقویت می شود.

سه جنبه ی فرزند پروری:

سبک های فرزند پروری و مصرف مواد

انواع فرزند پروری:

سبک های فرزند پروری و مصرف مواد

چه چیزی فرزند پروری مقتدرانه را کارآمد می سازد؟

شاید والدین کودکان کاملا سازگار به این دلیل مقتدر هستند که فرزندان آنها از صفات همکاری برخوردارند. با این حال، گرچه کودکانی ک از لحاظ خلق و خو بی باک، تکانشی و کودکان دشوار از لحاظ هیجانی منفی هستند، به احتمال بیشتری انضباط اجباری و بی ثباتی در والدین را می طلبند، اما صمیمت بیشتر و کنترل قاطعانه می توانند این سبک های ناسازگارانه ی کودکان را تغییر دهند.

کودکان دشوار( که از تجربیات تازه کناره گیری می کنند و به صورت منفی و شدید واکنش نشان می دهند) غالبا نوعی فرزندپروری را تجربه می کنند که با خلق و خوی آنها تطابق ندارد و آنها را در معرض خطر مشکلات سازگاری بعدی قرار می دهد. والدین آنها معمولا به روش انضباط تنبیهی و خشمناک متوسل می شوند. و وقتی فرزند سرپیچی و نافرمانی می کند، والدین به طور فزاینده ای تحت فشار قرار می گیرند. در نتیجه آنها راهبردهای جبری خود را ادامه می دهند و همچنین به صورت بی ثبات انضباط می کنند، به این صورت که گاهی با تسلیم شدن، سر پیچی فرزند را تقویت می کنند.این روش ها سبک تحریک پذیری و مملو از تعارض فرزند را حفظ کرده و یا افزایش می دهند. در مقابل چنانچه والدین مهربان و دلسوز باشند، انتظارات روشن داشته باشند، صفات منحصر به فرد فرزند خود را بپذیرند، به خوبی های آنها امتیاز کامل ندهند، و آنها را بخاطره نقایصی که دارند سرزنش نکنند، احتمال ادامه یافتن مشکلات را کاهش می دهند.

 

آثار فرزند پروری مقتدرانه:

 

عواملی که در سبک فرزند پروری تاثیر می گذارند:


عواملی که در سبک فرزند پروری تاثیر می گذارند:

سبک های فرزند پروری و مصرف مواد:

پژوهشات ثابت می کنند که نا آگاهی والدین و ارتباط ضعیف والدین و کودک، فقدان انضباط در خانواده، خانواده ی آشفته و از هم گسیخته احتمال وجود انواع مشکلات رفتاری اعم از سوء مصرف مواد را افزایش می دهند و باعث می شود فرزند با الگو برداری از رفتار آنان مصرف مواد را یک رفتار بهنجار تلقی کند. در واقع روابط عاطفی والد- فرزند می تواند زمینه ساز نحوه ی برخورد فرد با مسائل آتی در زندگی از قبیل مشکلات تحصیلی، شغلی و روابط بین فردی باشد. و نیز می تواند نحوه ی نگرش فرد را نسبت به مسائل و مشکلات و همچنین آمادگی های فرد را نسبت به حل و فصل مشکلات و کنش ها و عکس العمل های فرد را در برابر معضلات اجتماعی و ناکامی ها تعیین کند. بنابراین تجارب اولیه کودک در رابطه با پدر و مادر و همچنین چگونگی ارضای نیاز های روانی و عاطفی فرزند که توسط والدین و تعاملات آن دو باهم، نه تنها ساختار شخصیتی فرد، بلکه الگوهای رفتاری او را با دوره های بعد نیز طرح ریزی می کند. از این رو گرایش به الگوهای رفتاری غلط، انحراف و اعتیاد، با توجه به مقوله ی تجارب دوران کودکی و سبک فرزند پروری قابل بررسی و مطالعه می باشد.

نتایج پژوهشات اخیر نشان می دهد که داشتن پدر و مادری مقتدر که سبک فرزند پروری مقتدرانه را پیاده می  کنند، بهترین نتیجه را برای فرزندان دارد و کمترین گرایش به مواد را به دنبال داشته است و از سوی دیگر بیشترین گرایش به مواد در خانواده هایی دیده شده که هردو والد یا یکی از آنها بسیار آسان گیر و یا مستبد بوده اند. در واقع این مسئله به این نحو تبیین می شود که ریشه ی رفتار های مشکل ساز اعم از مصرف مواد مخدر ناشی از تاکید فرد بر استقلال از والدین و تاثیرات اجتماعی است.

از این رو لازم است که والدین در شیوه ی تربیت فرزندان خود کمی تامل نموده و با صبر و درایت بیشتری این مسئله را پیش ببرند. در این راستا، مرکز پیروان همت دارای درمانگران خانواده نیز می باشد که می توانند والدین را در مسیر یافتن بهترین روش تربیتی، برای بهبود هر چه بیشتر فرزندانشان،  همراهی کنند.

نویسنده: زهرا سادات حسینی

 

منابع:

احمدی، وحید. بنی جمالی، شکوه السادات و صرامی فروشانی، غلامرضا؛۱۳۹۶. رابطه ی شیوه های فرزند پروری و گرایش به اعتیاد در دانش آموزان دبیرستانی شهر ایلام: نقش واسطه ای نوجویی.

برک، لورا. مترجم: سید محمدی، یحیی؛۱۳۸۳. روانشناسی رشد. تهران. انتشارات ارسباران.جلد اول.

رضایی، سمیه و اسماعیلی، علی؛ ۱۳۹۵. مقایسه ی سبک های فرزند پروری طرحواره ای در افراد وابسته به سوء مصرف مواد و افراد غیر مصرف کننده.

نجاران طوسی، طیبه. طالبیان شریف، جعفر و عبد خدایی، محمد سعید؛ ۱۳۹۸. بررسی رابطه ی سبک های دلبستگی و سبک های فرزند پروری با میانجی گری رفتارهای پر خطر بر کیفیت زندگی دختران فراری.

به این چند مطلب چند ستاره میدهید

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

Call Now Buttonبرای مشاوره رایگان کلیک کنید