ترک اعتیاد اجباری
به زور بردن فرد معتاد برای ترک اعتیاد در واقع یک نوع آدم ربایی است و اگر کسی در این باره شکایتی داشته باشد و مخالف این موضوع باشد باید به مراجع قضایی برود و پرونده قضایی خود را تشکیل دهد . این سبک رفتارها مورد تایید ستاد مبارزه با مواد مخدر و سازمان بهزیستی نیست و در صورت مشاهده ، مورد پیگرد قانونی قرار می گیرد .
یکی از راه کار هایی که به تازگی به عنوان یک مسکن برای درمان معتادان مطرح شده است اردوگاه سازی برای کودکان است که به عقیده رییس سازمان بهزیستی کشور ، اگرچه یک نسخه بلندمدت برای حل و یا کاهش آسیب اعتیاد در کشور نیست اما یک اقدام موقتی است که باید انجام شود . جمعیت معتادان رو به افزایش است . این را نه از دریچه اعداد و ارقام که با نگاهی به گوشه و خیابان شهرها می توان فهمید . معتادانی که امروز تعداد متجاهرشان بیش از قبل شده است . مسئولان نیز با روش ها و مدل های مختلف ، دنبال کنترل این جمعیت و کاهش آن هستند تا با بهبودی معتادان ، جامعه شهری نیز بهبود یابد .
آخرین طرح ملی درباره سوء مصرف مواد که در سال ۹۰ انجام شد ، نشان داد ایران یک میلیون و ۳۲۵ هزار معتاد دارد که حدود ۶۰ درصد از این جمعیت به تریاک و هرویین و ۲۶ درصد از آن ها به مواد صنعتی و آمفتامین ها معتاد هستند . ده سال قبل از این بررسی نیز ، تحقیقی ملی انجام شده بود که مقایسه نتایج این دو بررسی نشان داد در سال ۹۰ ، جمعیت معتادان ۱۲۵ هزارنفر افزایش یافته که در مقایسه با رشد جمعیت ، افزایش چشمگیری نداشته است اما آمار بسیار نگران کننده ، تغییر روند مصرف است که در سوء مصرف شیشه از حدود ۳ درصد به ۲۶ درصد رسیده ایم که یعنی تمایل به مصرف مواد از سنتی به صنعتی در حال تغییر است . این خطری جدی برای جامعه است چون درمان اعتیاد به روانگردان ها بسیار پیچیده و وقت گیر است و نیاز به مسکن های قوی در کنترل مصرف و درمان معتادان است .
اعتیاد چیست ؟
اعتیاد به هر نوع از درگیر شدن به یک محرک که با وجود اثرات نا مطلوبی که دارد برای ذهن ما خوشایند بوده و هر بار تجربه آن محرک ، رغبت درونی ما را به تکرار آن تجربه بیشتر کند .
طبیعی است که صرف خوشایند بودن یا صرف داشتن اثرات نامطلوب نمی تواند به معنای اعتیاد و معتاد شدن باشد . نشستن پشت ماشین و رانندگی در شهر ، به شرط خلوت بودن خیابان ها می تواند خوشایند باشد . ضمن اینکه اثرات نامطلوب هم دارد (به دلیل فشارهایی که به بدن وارد می شود و همینطور جایگزین شدن به جای پیاده روی). اما نمی توان این رفتار را اعتیاد نامید . آنچه مهم است جمله آخر در تعریف اعتیاد چنین است : اینکه رغبت ما به تکرار یک تجربه افزایش یابد .
حالا بهتر می توان فهمید که چرا اکثر تحلیل گران استفاده دائمی از بازی هایی مانند Angry Birds و Clash of Clans را مصداق هایی از اعتیاد رفتاری می دانند . چون هر بار استفاده از این بازی ها ، فرد را به استفاده بیشتر ترغیب می کند و این روند عموماً چنان حرفه ای طراحی شده که به سادگی به پایان نمی رسد .
همچنین می توان متوجه شد که چرا راهکار استفاده از الکل برای فراموش کردن مشکلات به عنوان اعتیاد به الکل شناخته می شود . چون کسی که یک بار برای حل موقت یا فراموش کردن مشکل خود به سراغ الکل برود ، احتمالاً به تکرار این تجربه در مواجهه با مشکلات بعدی هم ترغیب خواهد شد و اساساً این شیوه حل مشکل ، خود مشکلات جدیدتر و بزرگتری را هم با خود به همراه خواهد داشت . بدیهی است که این تعریف از اعتیاد ، همچنان اعتیاد به مواد شیمیایی را هم شامل می شود .
ترک اعتیاد ، اجباری نیست
طرح سازمان بهزیستی در اردوگاه سازی برای معتادان اما در حالی مطرح شده است که چندی قبل ، معاون ستاد مبارزه با مواد مخدر کشور، به زور بردن معتادان به مراکز ترک اعتیاد را مصداق آدم ربایی خوانده بود و انتقادهایی را نسبت به آن مطرح کرد . هیچ فردی را نمی توان با زور و به صورت اجباری برای ترک اعتیاد به یک کمپ برد . گزارش هایی درباره برده شدن فردی از منزلش آن هم به زور به کمپ ارائه می شود اما باید بگویم این حرکت به هیچ وجه ، وجهه قانونی ندارد .
اگر خانواده ای در داخل منزل شکایت دارد ، باید به سراغ ضابطین قانونی برود تا با او برخورد کنند . به زور بردن افراد به کمپ در واقع از مصادیق آدم ربایی است و اگر کسی در این رابطه شکایتی داشته باشد ، باید به مراجع قضایی مراجعه کرده و پرونده قضایی تشکیل دهد . این سبک رفتار ها مورد تایید ستاد مبارزه با مواد مخدر و سازمان بهزیستی نیست و در صورت مشاهده ، مورد پیگرد قانونی قرار می گیرد .
اعتیاد چطور عمل می کند؟
همانگونه که خواندیم وابستگی به مواد اعتیاد آور نوعی اختلال در سیستم عصبی انسان با ریشه های اجتماعی ، خانوادگی ، روانی است .
سلول عصبی که در بدن انسان وظیفه انتقال پیام و احساسات را دارد نورون نامیده می شود ، به عنوان مثال نورون دست انسان وظیفه انتقال پیام گرما ، سرما ، زبری و دیگر احساسات به مغز دارد . هر نورون وظیفه دریافت و انتقال پیام مخصوص به خود را دارد ، نورون موجود در مرکز بینایی و شبکیه چشم ، وظیفه دریافت و انتقال و مخابره محرک نوری را دارد ، و مغز با جمع آوری و تحلیل پیغامی که از نورون های مرکز بینایی در یافت کرده تصاویری که میبینم را میسازد .
نورون های سیستم عصبی، پیام های مربوط به احساس انسان را تولید میکنند و انتقال میدهند، احساساتی مانند: شادی، سعادت و موفقیت یا غم، افسردگی و شکست . همانطور که نورون مرکز بینایی با نوری که از بیرون دریافت می کند تحریک می شود ، نورونی که وظیفه انتقال احساسات را دارد با مواد شیمایی مانند آدرنالین ، دوپامین ، سروتونین و اندورفین که احساس هرکدام متفاوت است تحریک می شوند.
با رسیدن به هر موفقیت یا پرداختن به اموری که احساس لذت و خوشحالی را در انسان ایجاد کند ، مواد شیمیایی خاص آن احساس در بدن تشرح میشود که مقدار آن بستگی به درک شخص از انداره لذت یا احساس دارد ، بخش های مختلفی در مغز و سیستم عصبی مسئول ترشح این مواد هستند .
خطرات کمپ ترک اعیتاد اجباری
برخی کمپ های غیر مجاز و صرفا ارزان وجود دارند که در قالب کمپ های اجباری فعالیت کرده و افراد به صرف اینکه هزینه درمان در آن ها پایین تر است ، بیماران خود را در آنجا بستری می نمایند . این کمپ ها اصلا قابل اطمینان نبوده و به صورت واضح مشخص نیست که درون آن ها از چه نوع برنامه آموزشی یا پروتکل درمانی استفاده می شود .
بیماران معمولا به دو طریق به کمپ ها آورده می شوند . یا اینکه بیمار با نامه قضایی و توسط تایید دادستان به کمپ آورده می شود ، که در این حکم مدت زمان حضور در کمپ برای بیمار مشخص است و یا اینکه با در طی شکایتی فرد بیمار توسط نیروی انتظامی دستگیر شده و سپس به کمپ تحویل داده می شود .
یکی از موضوعاتی که در رسمیت یافتن مراکز ترک اعتیاد اجباری یا همان اردوگاه سازی برای معتادان از سوی سازمان بهزیستی مطرح است ، باز شدن راه برای افزایش مراکز غیر مجاز ترک اعتیاد است که در روش های اجباری خود، به بدترین شکل و با توسل به زور ، معتادان را ترک می دهند. موضوعی که در سال های اخیر بسیار درباره آن سخن گفته شده و نشان هایی از استفاده از سگ های وحشی و شکنجه در ترک معتادان یافت شده است .
اکنون مراکزی وجود دارند که به صورت وحشیانه افراد را برای ترک به این کمپها می برند . سال ٨۶ در سازمان بهزیستی ، قراردادی مصوب شده بود که کمپها نباید هیچ دیواری داشته باشند و حضور در این مراکز اختیاری باشد . رفت و آمد در این کمپ ها آزاد است و باید فرد معتاد ، احساس آزادی داشته باشد و طبق یک مدل اجتماعی کارشناسی شده ، اعتیاد را کنار بگذارد اما متاسفانه با آغاز به کار این کمپ ها ،قالب هایی که برای راه اندازی این مراکز مشخص شده بود ، اجرا نشد و درحال حاضر شاهد مراکز ترک اعتیادی هستیم که مانند یک زندان است و هیچ احساس آزادی در آنجا وجود ندارد .
رفتن به این مراکز با زور و اجبار است و از هیچ مدل اجتماعی استفاده نمی شود . وقتی در این مراکز ترک اجباری مواد مخدر ، از قالب خاصی پیروی نشود ، آدم ربایی و نگهداری غیرقانونی جوانان بی گناه نیز رخ می دهد . طبق بررسی های انجام شده ، امروزه تعداد کمپ های ترک اعتیاد غیرمجاز در کشور بیشتر از کمپ های مجازی هستند که طبق پروتکل های تصویب شده کارشان را ادامه می دهد . اتفاقاتی که در این مراکز رخ می دهد ، تن هر انسانی را می لرزاند . ضرب و شتم ، گرسنگی ، عدم رعایت بهداشت و توهین به شخصیت فرد . همه این موارد ، تازه گوشه ای از مشکلات این کمپ ها هستند . در چنین شرایطی ، اردوگاه سازی برای معتادان می تواند خطری جدی در سرنوشت هزاران معتاد در کشور باشد که باید به آن توجه بیشتری شود .
شرایط بستری کمپ ترک اعتیاد اجباری
در میان تمامی وابستگان بیمار اعتیاد تنها پدر ، مادر ،برادر ، خواهر و همسر قانونی وی می توانند به صورت اجباری و قانونی با داشتن مدارک هویتی معتبر اقدام به بستری کردن شخص معتاد کنند. این بستری کردن می تواند از طریق تیم اجباری اقدام خانواده و یا از طریق اکیپ اورژانس آمبولانس و داشتن برگه قضایی به کمپ مراجعه نمایند . بعد از مراجعه ، مددیار و کسانی که قبلا همانند وی بوده اند مورد ارزیابی و همدردی قرار می گیرد . بعد از بررسی بیمار درمان را شروع کرده و در پایان نیز جهت ترخیص بیمار معرف درجه یک وی در کمپ حضور می یابد و بعد از طی کردن مراحل اداری می تواند وابسته خود را ببرد .
کلام آخر
اعتیاد نوعی اختلال در سیستم عصبی انسان است که عوامل زیادی از فیزیولوژیک تا مسائل اجتماعی در آن دخیل هستند . همچنین خواندیم که مخدرها آن قسمت از مغز که مسئول ترشح مواد طبعی مسئول احساسات است را به مرور از کار می اندازند بنابراین شخص برای تسکین یا دست یافتن به شادی و لذت مجبور به مصرف دوباره مواد خواهد شد و به مرور به این مواد اعتیاد پیدا می کند . از این که ما را تا آخر این مطلب همراهی کردید از شما سپاس گزاریم همچنین اگر پیشنهاد یا نظری درباره ترک اعتیاد اجباری داشتید ممنون می شویم که با ما نیز در میان بگذارید .
دیدگاهتان را بنویسید